Z dziejów emigracji zarobkowej: agenci emigracyjni na ziemiach polskich przed 1914 r.

Abstract

Masowa emigracja zarobkowa z ziem polskich przed 1914 r. wywołała żywe dyskusje. Wzbudziła obawy o przyszłość narodu. Winę za spowodowanie tego zjawiska i jego narastanie przypisano m.in. agentom emigracyjnym, czyli pośrednikom sprzedającym bilety na okręty do Ameryki. Wiele przestępstw i nadużyć, które były nagłaśniane w prasie, potwierdzały ten stereotyp. W niniejszej pracy został on poddany analizie i zestawiony z opiniami samych emigrantów. W pracy podjęto również próbę rekonstrukcji i opisu kontekstu społecznego, struktur, zależności i metod działania składających się na pracę agentów emigracyjnych. Zarysowano także problem znaczenia działalności agentów dla emigracji w poszczególnych jej fazach w porównaniu z tym, jaką rolę odgrywały inne czynniki.