Jednym z wyzwań, przed jakimi stoi humanistyka w dobie cyfrowej, jest nadmiar źródeł. Sieć to ogromne archiwum, dane w nim zawarte są często sfragmentaryzowane, nieuporządkowane, wypreparowane z (kon)tekstu. W sytuacji nadmiaru danych istotne wydaje się pytanie, w jaki sposób badacz (zwłaszcza historyk, ale też np. antropolog) ma szukać wiedzy o przeszłości (czyli nawet o dniu wczorajszym), jak się po tym archiwum poruszać, skoro nawet w obrębie wąskich specjalności i tematów konfrontujemy się tu z przytłaczającą ilością często sprzecznych danych? Jak badacz ma uniknąć pułapek potoczności i powierzchowności w procesie poznawczym, skoro konfrontuje się z wieloma językami rzeczywistości jednocześnie? Jak nie być intelektualnym hochsztaplerem w sytuacji, gdy nigdy wcześniej informacje na dowolny temat nie były na wyciągnięcie ręki?
Druga kwestia dotyczy języka: czy o ogromnym, otwartym repozytorium wiedzy, z której humanista korzysta w swoich badaniach, można mówić zamkniętym, spójnym i hermetycznym językiem pojęć naukowych? W jakim stopniu nowe sposoby opowiadania, nie tracąc wiarygodności przekazu naukowego, mogą oddać nieciągłość, wewnętrzne zróżnicowanie, niespójność źródła?
Jednym z podejść godzących interdyscyplinarny charakter badawczych poszukiwań z dyscypliną wobec źródła może być potraktowanie tekstu jako sieci-hiperłącza. Takie rozwiązanie zastosował Mirosław Ryszard Makowski w książce Państwo Nikt, szczególnym rodzaju case study (autor rekonstruuje biografię matki), w którym materiały źródłowe, stanowiące budulec tekstu (cytaty, zdjęcia) konfrontują się, nawzajem naświetlają, a często też kontestują, unaoczniając złożone mechanizmy procesu dochodzenia o wiedzy. Minimalizując obecność metatekstu na rzecz tekstu źródłowego (ważną rolę oprócz dokumentów pisanych pełni fotografia, ale też strona www.nikt.net – archiwum tekstów/dokumentów związanych z projektem Państwo Nikt) dokonuje oddolnej, gruntownej próby rekonstrukcji, która, wiodąc do szerszych wniosków i podsumowań, uwzględnia moc sprawczą wyjątku/detalu w nauce, historycznej nieoczywistości, szumu i zakłócenia, także w przekazie naukowym....
Szlanta, Piotr(Freie Universität Berlin, 2014-10-08)
This paper presents the process of building an independent Polish state during the First World War, which, from the Polish perspective, was the most important result of this conflict. The article focuses mainly on the political and military developments in the Polish territories between 1914 and 1921. These include the internationalization of the Polish question, Polish political and military activity, occupation regimes in the Polish territories, the collapse of foreign authorities in Poland, the establishment of Polish political institutions, and Polish social and cultural life....
Karasiewicz-Szczypiorski, Radosław(Instytut Archeologii Uniwersytet Warszawski, 2012)
Od 1997 roku wspólna ekspedycja Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego i Muzeum Chersonez Taurydzki odkrywa kolejne budowle związane z obecnością wojsk rzymskich na Krymie. Przebadano świątynię Jowisza Dolicheńskiego w Bałakławie-Kadykowce. Odsłonięto pozostałości dwóch wież obserwacyjnych położonych wzdłuż grzbietu Sapun-gora. Stanowiska te noszą w literaturze nazwy: Kazackaja i Kavkaz....
Klimek, Anna Urszula(Instytut Archeologii, Uniwersytet Warszawski, 2013)
Badania wykopaliskowe prowadzone przez Polską Misję Archeologiczną w Ptolemais w latach 2002– 2010 odsłoniły centralną część domu Leukaktiosa − tetrastylowy dziedziniec − otoczony przez dwupoziomowy perystyl, skonstruowany w drugiej fazie użytkowania willi, czyli na przełomie II i III w. n.e. Trzynaście z szesnastu górnych powierzchni zachowanych elementów kamiennych kolumn zawiera znaki kamieniarskie, reprezentujące litery alfabetu greckiego....
Tomas, Agnieszka(Instytut Archeologii, Uniwersytet Warszawski, 2013)
Wiosenne badania 2012 r. koncentrowały się na obszarze położonym na wschód od obozu, w obrębie tzw. poszerzenia wschodniego, czyli wewnątrz murów wybudowanych pod koniec III w. n.e. Pomiarami geofizycznymi objęto rozległe, łatwo dostępne plateau i jego podnóże o powierzchni 2,07 ha. Wyniki badań wskazują na obecność regularnych, czworobocznych konstrukcji, zarówno w obrębie murów, jak i u podnóża wzniesienia, gdzie zarejestrowano także anomalie, które mogą wskazywać na obecność ulic biegnących na osiach N-S i E-W. Badania oporności gruntu przeprowadzono natomiast na zachód od obozu, nieopodal wspomnianej
willi. Wykryte anomalie jednoznacznie wskazują na istnienie zabudowy o charakterze mieszkalnym, prawdopodobnie miejskiej, po drugiej stronie antycznej ulicy. Zdjęcia
wysokiej rozdzielczości, obejmujące obszar obozu, canabae i dalszych okolic, wykonane z balonu helowego, zostały zintegrowane ze skalibrowanym zdjęciem satelitarnym. Planigrafią znalezisk metalowych objęto nieco większą powierzchnię (2,7 ha), podzieloną na pasy o wymiarach 30.2,5 m. Wśród zabytków wskazujących na zasiedlenie tego miejsca od I do VI w. n.e. znajdują się liczne monety, fragmenty uzbrojenia i gwoździe budowlane. Najpóźniejszą monetą jest follis Maurycjusza z 587/588 r. Interesującym znaleziskiem są także dwie plomby ołowiane,
z których jedna została zidentyfikowana jako plomba cesarska Justyniana I, a druga opatrzona jest greckim imieniem PAMPHYLON....
Since 1997, researchers from the Institute of Archaeology, Warsaw University have been finding traces of Roman military
presence in Crimea. Excavations have helped to discover several structures connected with the presence of Roman troops on the north
coast of the Black Sea. The first Roman military installation to be discovered and excavated in the Crimea was the ruins of a fort on
the Ai-Todor cape (ancient Charax). In the neighborhood of the fort, a barbarian burial ground was found which revealed a burying
tradition atypical of the Crimea: cremation in common, the deposition of ashes in amphorae and equipping graves with iron tools and
pieces of weaponry. Such a burial site is practically unique in the Crimea. The most similar typologically, and that has been excavated
and described in print is the necropolis at Tschatyrdag. It is important to establish whether people from the barbarian garrison were
buried near a fort which had been built by Roman soldiers. An initial survey of Tschatyrdag in the spring of 2008 produced several
sections of stone embankments and many single well dressed stone blocks. In the course of fieldwork in the summer of 2008, the best
preserved part of the defensive wall with the straight line of the wall face was found.
Research so far suggests that the fortification was built in first centuries of AD. Further excavations may produce more information....
Jęczmienowski, Emil(Instytut Archeologii, Uniwersytet Warszawski, 2013)
W artykule przedstawione zostały trzy wybrane zagadnienia dotyczące fortyfikacji limesu rzymskiej prowincji Mezja Górna oraz prowincji powstałych po jej podziale w ostatnim ćwierćwieczu III stulecia n.e. Górnomezyjski limes pokrywa się z biegiem Dunaju na odcinku od Belgradu w Serbii na zachodzie do ujścia rzeki Łom w północno-zachodniej Bułgarii na wschodzie. Większość z omawianych umocnień została wzniesiona na prawym brzegu Dunaju, aczkolwiek część została ufundowana również na lewym. długi okres rzymskiej obecności na tym terenie obejmował niemal 600 lat, poczynając od I w. n.e. a kończąc na przełomie VI i VII wieku. Przez większość tego czasu północna granica tej prowincji była również granicą cesarstwa. od początku II w. n.e. aż do opuszczenia Dacji około 270 roku limes górnomezyjski był wewnętrzną granicą państwa, ale mimo to nie zdecydowano się na całkowite zniesienie stacjonującej tam obsady wojskowej....