Karasiewicz-Szczypiorski, Radosław(Instytut Archeologii, Uniwersytet Warszawski, 2013)
Cmentarzysko Chersonezu Taurydzkiego obejmuje znaczny obszar na zachód i południe od ruin antycznego miasta. Sięga także na przeciwległą stronę zatoki Kwarantann, której wody oblewają miasto od wschodu. Nie sposób dokładnie określić zasięgu nekropoli, gdyż dookoła rozciąga się zabudowa współczesnego Sewastopola. Wykopaliska prowadzone od końca lat 80. XIX wieku doprowadziły do odkrycia ponad 3500 grobów. znaczna część z nich była użytkowana wielokrotnie, uszkodzona przez późniejsze pochowki i wyrabowana. Wyniki badań archeologicznych, o ile były publikowane, zazwyczaj mają postać rocznych raportów, w których groby, pochowki i wyposażenie są opisane niezwykle lakonicznie. Tylko nieliczne znaleziska przedstawiano na ilustracjach lub wskazywano ich analogie (zestawienie raportów z badań)....
Nieinwazyjne badania twierdzy Apsaros, wykonane w dniach 15–30 czerwca 2012 roku, miały na celu uzyskanie informacji pozwalających na odpowiednie przygotowanie dalszych pracy badawczych (wskazanie lokalizacji wykopów) na tym stanowisku, zaplanowanych przez Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. W ramach podjętych działań wykonano zdjęcia z powietrza, pomiary topograficzne i rozpoznanie geofizyczne z zastosowaniem metody magnetycznej. Pozyskane dane opracowano w postaci ortofotomap, trójwymiarowych modeli rozkładu rejestrowanych wartości parametrów fizycznych gruntu, kolorowych i czarno-białych map zmian wartości wektora całkowitego natężenia pola magnetycznego i wartości pseudogradientu jego składowej poziomej hz. Umieszczenie danych w ujednoliconym systemie koordynat geograficznych (UTM strefa 37 T) pozwala na lokalizację wydzielonych anomalii geofizycznych w terenie i zaplanowanie koniecznych sondaży wykopaliskowych w miejscach prawdopodobnego występowania pozostałości zabudowy wewnątrz twierdzy....
Karasiewicz-Szczypiorski, Radosław(Instytut Archeologii Uniwersytet Warszawski, 2015)
W Bałakławie, w dzielnicy Kadykovka, w XX w. dokonano szeregu znalezisk, których współwystępowanie mogło wskazywać, że gdzieś w pobliżu w starożytności stacjonował rzymski garnizon. Wśród zabytków pozyskanych przypadkowo należy wymienić przede wszystkim fragment greckiej inskrypcji wzmiankującej trybuna L. Arriusza Alkibiadesa oraz nagrobek rzymskiego kawalerzysty Juliusza Valesa z oddziału o nazwie ala Atectorigiana.
W 1992 podczas wykopalisk ratowniczych na miejscu budowy placu targowego odsłonięto część budynku oznaczanego roboczo literą „A” lub numerem 1. Pierwsze systematyczne badania w bałakławie-Kadykovce prowadziła w latach 1997–1999 wspólna polsko-ukraińska ekspedycja kierowana przez T. Sarnowskiego z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz O.Savelję z Muzeum „Chersonez Taurydzki” w Sewastopolu. odkryto wówczas świątynię Jowisza Dolicheńskiego. Podczas wykopalisk pozyskano m.in. inskrypcje łacińskie, detale architektoniczne, fragmenty posągów i dekoracji rzeźbiarskiej. Na tej podstawie możliwe było stwierdzenie, że przybytek zbudowali żołnierze rzymscy. Powstała także rekonstrukcja budowli oraz jej wnętrza. Licznie znajdowane stemplowane dachówki pozwoliły na dopracowanie chronologii i periodyzacji obecności różnych kontyngentów rzymskich w Taurydzie. Wspomniany budynek „A” oraz świątynia funkcjonowały w 2. połowie II w. – 1. połowie III w. badania budynku „A” podjęto na nowo w latach 2009–2013. ze strony Uniwersytetu Warszawskiego wykopaliskami kierował autor niniejszego tekstu.
Podczas prac terenowych odsłonięto m.in. pozostałości kilku budowli. Analiza tych reliktów umożliwiła wyróżnienie faz ich użytkowania oraz określenie ram chronologicznych każdej z nich....
Karasiewicz-Szczypiorski, Radosław; Zawadzka-Pawlewska, Urszula(Instytut Archeologii Uniwersytet Warszawski, 2014)
W latach 2005–2006 interdyscyplinarny zespół
z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego prowadził
nieniszczące, nieinwazyjne badania murów obronnych
Chersonezu Taurydzkiego. Pracami były objęte odcinki
fortyfikacji widoczne na powierzchni gruntu. Pozostałości
umocnień analizowano przede wszystkim pod kątem identyfikacji
rodzajów budulca.
Przeprowadzono także inwentaryzację i dokumentację
pęknięć widocznych na powierzchni murów. Celem tego
drugiego projektu była identyfikacja przyczyn obserwowanych
uszkodzeń. Poszukiwanie domniemanych śladów trzęsień
ziemi na murach obronnych Chersonezu Taurydzkiego
rozpoczęto od wykonania dokumentacji fotograficznej
oraz rysunkowej dostępnych reliktów architektonicznych.
Dokumentacja została następnie porównana z publikowanymi
materiałami z innych obszarów sejsmicznych....
Mury obronne Chersonezu są badane od lat 80.
XIX w. Większość zachowanych reliktów została odsłonięta
w czasach, gdy do interpretacji styku warstw archeologicznych
i architektury nie przykładano wystarczającej uwagi.
Również dokumentacja i publikacje z badań pozostawiają
wiele znaków zapytania. W tej sytuacji każdy archeolog
i architekt ma dużą swobodę wyciągania wniosków, trudno
dziś jednak zauważyć znaczący postęp w dyskusji na temat
umocnień Chersonezu....
Karasiewicz-Szczypiorski, Radosław; Savelâ, Oleg(Instytut Archeologii, Uniwersytet Warszawski, 2013)
Badania wspólnej ekspedycji Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Muzeum „Chersonez Taurydzki” w Sewastopolu są prowadzone w centrum Bałakławy od 2009 roku. Dzięki nim, a szczególnie wynikom wykopalisk sezonu 2012, udało się wydzielić cztery fazy chronologiczne oraz odtworzyć plan fragmentu fortu rzymskiego w dwóch ostatnich fazach jego użytkowania....
Karasiewicz-Szczypiorski, Radosław(Instytut Archeologii Uniwersytet Warszawski, 2012)
Od 1997 roku wspólna ekspedycja Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego i Muzeum Chersonez Taurydzki odkrywa kolejne budowle związane z obecnością wojsk rzymskich na Krymie. Przebadano świątynię Jowisza Dolicheńskiego w Bałakławie-Kadykowce. Odsłonięto pozostałości dwóch wież obserwacyjnych położonych wzdłuż grzbietu Sapun-gora. Stanowiska te noszą w literaturze nazwy: Kazackaja i Kavkaz....
Since 1997, researchers from the Institute of Archaeology, Warsaw University have been finding traces of Roman military
presence in Crimea. Excavations have helped to discover several structures connected with the presence of Roman troops on the north
coast of the Black Sea. The first Roman military installation to be discovered and excavated in the Crimea was the ruins of a fort on
the Ai-Todor cape (ancient Charax). In the neighborhood of the fort, a barbarian burial ground was found which revealed a burying
tradition atypical of the Crimea: cremation in common, the deposition of ashes in amphorae and equipping graves with iron tools and
pieces of weaponry. Such a burial site is practically unique in the Crimea. The most similar typologically, and that has been excavated
and described in print is the necropolis at Tschatyrdag. It is important to establish whether people from the barbarian garrison were
buried near a fort which had been built by Roman soldiers. An initial survey of Tschatyrdag in the spring of 2008 produced several
sections of stone embankments and many single well dressed stone blocks. In the course of fieldwork in the summer of 2008, the best
preserved part of the defensive wall with the straight line of the wall face was found.
Research so far suggests that the fortification was built in first centuries of AD. Further excavations may produce more information....