Trzeciak, Andrzej(Europejskie Centrum Solidarności, 2018)
Przedstawiamy obszerny zbiór tekstów poświęconych dziejom miejsca, w którym narodziła się Solidarność. Książka prezentuje polityczne, społeczne, gospodarcze, kulturowe i architektoniczne losy Stoczni Gdańskiej. Czytelnik znajdzie tu informacje o wykorzystaniu zakładu przez Kriegsmarine, o działających na jego terenie klubach sportowych. Pozna codzienność pracujących kobiet oraz kulisy walki politycznej, która rozgrywała się po roku 1945. Publikacja omawia też współczesne znaczenie terenów postoczniowych i kreśli perspektywy na przyszłość.... SPIS TREŚCI: Europejskie miejsce pamięci. Wstęp. | I. HISTORIA POLITYCZNA STOCZNI GDAŃSKIEJ / Marcin Westphal: Produkcja U-Bootów w Stoczni Schichaua i w Stoczni Gdańskiej w latach 1939–1945 / Marcin Owsiński: Filie obozu koncentracyjnego Stutthof przy gdańskich stoczniach w latach 1944–1945 / Andrzej Trzeciak: „Wybijanie nitów”. Walka polityczna w Stoczni Gdańskiej (Stoczni nr 1 i Stoczni nr 2) w latach 1945–1948 / Renata Knyspel-Kopeć: Dzieje Stoczni Gdańskiej w latach sześćdziesiątych XX wieku w świetle „Dziennika Bałtyckiego” / Przemysław Ruchlewski: Zapomniany strajk w Stoczni Gdańskiej z 20 maja 1971 roku / Wojciech Polak: Wpływ strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku na rozwój akcji strajkowej w Polsce / Andrzej W. Kaczorowski: Rolnicy i ich postulaty podczas strajku sierpniowego w 1980 roku / Jakub Kufel: Strajk sierpniowy w Stoczni Gdańskiej w świetle prasy oficjalnej / Barbara Rogowska: Symboliczne formy oporu i walki stoczniowców gdańskich z władzą komunistyczną w latach osiemdziesiątych XX wieku / Michał Przeperski: Mieczysław Rakowski w Stoczni Gdańskiej – 25 sierpnia 1983 roku / Zbigniew Szczypiński: Powstanie, rozwój i upadek Stoczni Gdańskiej || II. HISTORIA SPOŁECZNA STOCZNI GDAŃSKIEJ / Anna Miler: Życie kulturalne Stoczni Gdańskiej – wybrane aspekty / Łukasz Kowalewski: Życie sportowe w Stoczni Gdańskiej w latach 1945–1956 / Magdalena Staręga: Stocznia Gdańska jako atrakcja turystyczna przedwojennego Gdańska / Romuald Śmiech: Robotnicze pokolenia stoczniowe / Barbara Borowiak: Ścieżki karier kobiet w Stoczni Gdańskiej / Anna Maria Krasucka: Jagoda od Sierpnia do Grudnia – maszynistka MKS / Natalia Marcinkowska: Aksjologia Solidarności (1980–1981) we wspomnieniach opozycjonistów / Agnieszka Kornacka: Stocznia według Miroty. Chwytanie ostrości / Anna Maria Mydlarska: Filmowy obraz stoczni || III. „SOŁDEK” / Marek Dzida: Profesorowie Politechniki Gdańskiej uczestniczący w procesie projektowania, budowy i eksploatacji „Sołdka” / Andrzej Truszkowski: Jerzy Pacześniak (1909–1990) – projektant polskich statków handlowych typu B-31, B-54 i B-70 / Ryszard Fryska: Siostrzane statki „Sołdka” / Krzysztof Gogol: S/s „Sołdek” i jego otoczenie społeczno-polityczne / Witold Kuszewski: Wybrane porty, do których zawijał „Sołdek” / Maciej Maksymowicz: Zdarzenia na „Sołdku” na podstawie zachowanych materiałów źródłowych / Jerzy Litwin: Gdzie ma cumować „Sołdek”? / Przemysław Węgrzyn: Wybrane przykłady wykorzystania walorów edukacyjnych statku muzeum „Sołdek” / Elżbieta Wróblewska: Setna rocznica urodzin Stanisława Sołdka (1916–2016) || IV. STOCZNIA DZIŚ / Piotr Filipkowski, Peter Wegenschimmel: Kontrnarracja perspektywy oddolnej. Program badań transformacji przemysłu stoczniowego / Waldemar J. Affelt: Zaniechane lub nieznane milieu historii Stoczni Gdańskiej / Marcin Gawlicki: Wartości kulturowe terenów dawnej Stoczni Gdańskiej – szansa czy hamulec zrównoważonego rozwoju miasta? / Grzegorz Klaman: Praktyki adaptacyjne – współczesna sztuka krytyczna w dawnej Stoczni Gdańskiej / Mateusz Targowski: Fasady Europejskiego Centrum Solidarności – architektoniczny obraz tożsamości miejsca / Wojciech Targowski: Gmach Europejskiego Centrum Solidarności – geneza przestrzeni, w poszukiwaniu tożsamości miejsca / Jacek Dominiczak: Kod Tożsamości Lokalnej jako zaawansowane narzędzie dla kontynuacji dziedzictwa niematerialnego / John Mullen: Finding Histories in the Gdańsk Shipyard / Katarzyna Kosmala: Gendering cultural heritage of the Gdańsk Shipyard: Diving into histories, imagining futures....
Unknown author(Europejskie Centrum Solidarności, 2018)
Niniejszy raport jest pierwszą próbą eksploracji w języku polskim mało zbadanego terytorium badawczego: skłotingu1 w Europie Środkowej i Rosji. Ten raport pierwotnie został opublikowany w języku angielskim w czasopiśmie „Baltic Worlds”, uznaliśmy jednak, że ciekawe byłoby przedstawienie go polskiemu czytelnikowi. Impuls, który zainicjował pracę nad tym raportem, pojawił się podczas konferencji na temat skłotingu i nieformalnych rozwiązań mieszkaniowych, zorganizowanej na Södertörn University w Szwecji. [ZE WSTĘPU]... Skłoting – czyli zajmowanie pustostanów bez zgody ich właścicieli – jest od dawna przedmiotem akademickiej dyskusji. Jednak ten fenomen nie doczekał się jeszcze kompleksowego ujęcia z perspektywy Europy Środkowej. Niniejszy raport jest pierwszą tego rodzaju próbą w języku polskim. Autorzy tekstów nie tylko przedstawiają genealogie tego zjawiska w Budapeszcie, Wilnie, Pradze, Poznaniu, Warszawie czy Petersburgu, ale także podejmują debatę z aktualną literaturą przedmiotu, analizując to zjawisko z różnych perspektyw.... Celem serii RAPORT jest interpretacja współczesnych problemów społeczeństwa obywatelskiego, a także diagnoza przeobrażeń kultury politycznej i współpracy międzynarodowej w Polsce i Europie. Pragniemy przemyśleć zmiany, które zachodzą właśnie na naszych oczach, i poddać interpretacji procesy przemian ostatnich dziesięcioleci, które wpłynęły na ukształtowanie się demokracji w regionie. Seria prezentuje efekty debat publicznych i projektów badawczych zainicjowanych i realizowanych przez Europejskie Centrum Solidarności we współpracy z instytucjami partnerskimi. Naszą intencją jest, by wydawane na wolnych licencjach Raporty służyły szerokiemu kręgowi czytelniczek i czytelników oraz inspirowały do kształtowania nowej solidarnej kultury w społeczeństwach Europy... SPIS TREŚCI: Dominika V. Polanska, Miguel A. Martinez, Grzegorz Piotrowski: WSTĘP || Michaela Pixová, Arnošt Novák: Skłoting w Pradze po 1989 roku: rozwój, upadek i odrodzenie / Dominika V. Polanska, Grzegorz Piotrowski: Rozwój skłotingu w Polsce: lokalne różnice oraz znaczenie spójności i trwałości / Ágnes Gagyi: Wymiar „polityczności” skłotingu – dwa przykłady z Węgier po 1989 roku / Jolanta Aidukaitė: Nadawanie znaczenia opuszczonym budynkom: skłoting kontrkulturowy w posowieckim Wilnie / Tatiana Golova: Skłoting w Leningradzie/Petersburgu i moralna ekonomia relacji publiczno-prywatnych || Grzegorz Piotrowski, Dominika V. Polanska: Zakończenie. || Biogramy...
Unknown author(Europejskie Centrum Solidarności, 2018)
Podczas piątej edycji forum EUROPA Z WIDOKIEM NA PRZYSZŁOŚĆ odbyła się dyskusja na temat sytuacji politycznej na kontynencie, którą sprowokowały dwie istotne daty – 100 lat po rewolucji bolszewickiej i 60-lecie traktatów rzymskich, co zobowiązuje nas do poczucia odpowiedzialności za Europę. Może jest to szansa, by zwrócić uwagę na fakt, że proces integracji europejskiej to nie tylko porozumienie i pojednanie narodów Europy Zachodniej, ale też historia Europy Środkowo-Wschodniej i całego kontynentu. Po bardzo ważnych wyborach w Holandii, Francji oraz w Austrii i Niemczech warto się zastanowić, w jakiej Europie chcemy żyć i o jaką Europę chcemy walczyć.... Celem serii RAPORT jest interpretacja współczesnych problemów społeczeństwa obywatelskiego, a także diagnoza przeobrażeń kultury politycznej i współpracy międzynarodowej w Polsce i Europie. Pragniemy przemyśleć zmiany, które zachodzą właśnie na naszych oczach, i poddać interpretacji procesy przemian ostatnich dziesięcioleci, które wpłynęły na ukształtowanie się demokracji w regionie. Seria prezentuje efekty debat publicznych i projektów badawczych zainicjowanych i realizowanych przez Europejskie Centrum Solidarności we współpracy z instytucjami partnerskimi. Naszą intencją jest, by wydawane na wolnych licencjach Raporty służyły szerokiemu kręgowi czytelniczek i czytelników oraz inspirowały do kształtowania nowej solidarnej kultury w społeczeństwach Europy... SPIS TREŚCI: WSTĘP || Kacper Dziekan, Anna Fedas, Basil Kerski: Wprowadzenie || Leonidas Donskis :wartości nie wyklucza języka geopolityki / Sylke Tempel: Znaleźć drogę ku wspólnej przyszłości ...|| W TROSCE O PRZYSZŁOŚĆ EUROPY / Piotr Buras: Czy Europa ma przyszłość? / Aleksander Kwaśniewski, Marek Prawda, Sylke Tempel, Vesna Marjanović, Eugeniusz Smolar: W jakiej Europie chcemy żyć? || PAMIĘĆ ZBIOROWA – PRZESTRZEŃ KONFLIKTÓW CZY DIALOGU? / Jacek Kołtan: Ideologizacja pamięci / Lew Zacharczyszyn: Kształtowanie się ukraińskiej tożsamości / Anastazja Siergiejewa: Rosja to nie imperium / Robert Traba: Konstruowanie pamięci / Georges Mink: Gramatyki pojednania / Bogumiła Berdychowska: Renesans historii || ANTYLIBERALNE KONTRREWOLUCJE – JAK ZMIENIAJĄ EUROPĘ? / Irene Hahn-Fuhr: Populiści i eurosceptycy / Nilgün Arisan Eralp: Nieliberalne reżimy / Adam Balcer: W poszukiwaniu dialogu / Charles Gati: Zmiany zacznijmy od siebie / György Dalos: Czas wywrzeć presję || ROSJA – 100 LAT PO REWOLUCJI. POWRÓT POLITYKI MOCARSTWOWEJ W EUROPIE? / Basil Kerski: Pomorze miejscem symbolicznych pojednań / Nikita Pietrow: My kontra oni / Roman Kabaczij: Uczymy się otwierać oczy / Maria Dyner: Rosja ma problem z nauczaniem tej historii / Paweł Kowal: Wszystkie skutki są współczesne || Nilüfer Göle: ISLAM W EUROPIE || Claudio Magris: O TOŻSAMOŚCIACH NALEŻY ZAWSZE MÓWIĆ W LICZBIE MNOGIEJ....
Katalog wystawy przygotowanej przez Europejskie Centrum Solidarności z okazji 100 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Ekspozycja "Nić. Sploty wolności" prezentowana była w Gdańsku, w Europejskim Centrum Solidarności, od 7 listopada 2018 do 3 lutego 2019. Katalog zawiera esej Wojciecha Polaka pt. "O Polskę niepodległą".... Co łączy żałobną suknię na krynolinie po powstańcu styczniowym i sukienkę ślubną uszytą 120 lat później z tkaniny sitodrukowej, żeby przemycić ją z Berlina dla podziemnej drukarni? Łączy je wspólnota. Łączy nić, z której utkana jest niełatwa wielka polska historia, zapisana w małych losach pojedynczych ludzi i rodzin. Taka też jest ekspozycja przygotowana przez Europejskie Centrum Solidarności z okazji 100 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. W spójną opowieść układają się różaniec zesłańca syberyjskiego po powstaniu styczniowym i różaniec wykonany z chleba przez więźnia stanu wojennego, chusteczka z grypsem wyszytym w więzieniu gestapo w Gdańsku i opaska z powstania warszawskiego, buty uplecione ze słomy w obozie koncentracyjnym Stutthof i buty z sowieckich opon zszyte sznurkiem, by przetrwać zsyłkę, kurtka szeregowca piechoty Legionów Polskich i kufajka stoczniowca rannego w Grudniu ’70....